Op de Global Voices Summit in Nairobi (Kenia) in 2012.

Velen van ons die zijn opgegroeid in landen die niet het “thuisland” van onze ouders waren of die ouders uit twee verschillende landen hebben, zijn wel third culture kids [en] genoemd. Door het werk en het leven van onze ouders konden we naar verschillende landen reizen en hebben we in onze jeugd vaak in meerdere werelddelen gewoond. We hebben talloze talen leren spreken en bewegen ons moeiteloos tussen culturen, waarbij we vaak uit elke cultuur gewoonten oppikken die we ons eigen maken. Veel mensen vinden dat we geluk hebben, en dat is meestal ook zo.

Maar wat gebeurt er met third culture kids als ze volwassen worden? Als het tijd wordt om je te settelen (in ieder geval een poosje), kinderen op te voeden, een leven op te bouwen en wortels te kweken, dan vinden third culture kinderen het soms moeilijk om de overgang naar one culture volwassenen te maken. Hoewel velen van ons vaak hadden gewild dat we op één plek waren geboren en getogen, met maar één slaapkamer en één tuin die ons herinnert aan onze kindertijd en wat anderen “thuis” noemen, weten we gewoon niet hoe je bij één plek en één taal moet horen.

Daar komt het wereldwijde web om de hoek kijken, waar je veel voormalige third culture kids (nu third culture volwassenen) vindt die naar hartelust gebruik maken van internet. Ze zijn betrokken bij onlinecommunicatie, technologie, internationale media, activistische organisaties en allerlei andere gebieden die steunen op of floreren dankzij internet. In cyberspace, waar alle plaatsen, talen en culturen tot onze beschikking staan, voelen we ons thuis.

Global Voices is een perfect voorbeeld. Ik sloot me bij Global Voices aan toen onze geweldige voormalige redacteur voor Midden- en Oost-Europa Veronica Khokhlova terechtkwam op mijn Engelstalige persoonlijke blog over “het leven in expat-repat limbo” in het Servische Belgrado.

Ik leg het even uit (als dat in dit geval tenminste mogelijk is): Ik ben in Spanje geboren uit Servische expat-ouders en ben voornamelijk opgegroeid in Portugal, met uitzondering van de drie jaar die ik in mijn jeugd heb doorgebracht in Koeweit, waar ik het Engels heb geleerd waarin ik deze bijdrage heb geschreven. Ik heb ook regelmatig veel tijd doorgebracht in de VS, waar familie van me woont. Mijn moedertalen zijn Servisch (Kroatisch, Bosnisch), Portugees en Engels, maar ik spreek ook Spaans en Italiaans, en ik lees en begrijp Macedonisch, Frans, Roemeens, Bulgaars, Russisch, Oekraïens en verschillende andere talen. Hoewel ik niet veel tijd over had, sloot ik me graag bij Global Voices aan als auteur in het Engels en lid van het Servische en het Portugese Lingua-team.

Al tweeënhalf jaar nadat ik als vrijwilliger was begonnen, werd ik door Global Voices benaderd om met de meest actieve auteurs, redacteuren, bijdragers en medewerkers deel te nemen aan de tweejaarlijkse GV Citizen Media Summit 2012 in Nairobi in Kenia. Ik moet toegeven dat Kenia een van de weinige landen was die ik graag wilde zien maar waar ik nog niet was geweest. Maar wat ik daar aantrof, was helemaal niet wat ik had verwacht. Het was een hemel voor third culture volwassenen, vijf lange, leuke, overvolle dagen lang.

Op de eerste dag van de conferentie kwam Abdoulaye Bah, lid van het Italiaanse Global Voices-team, geboren in Guinee en Italiaans staatsburger, naar me toe en zei “Dobar dan” (“Goedendag”) tegen me, in perfect Servisch. Er zijn veel Afrikanen die die taal in het voormalige Joegoslavië hebben gestudeerd en daar ben ik er overal in de wereld al veel van tegengekomen, maar het was een aangename verrassing dat daar ook een GV-er bij zat. Abdoulayes leven is interessanter dan dat van de meeste mensen. Zijn fascinerende verhaal van de vlucht uit zijn geboorteland [en] en hoe hij in Italië terechtkwam, waar hij voor de Verenigde Naties werkt, heeft hij al verteld. Hij had toen geen ruimte om te vertellen dat hij eerst naar het Servische Belgrado was gevlucht en dat hij daar naar de middelbare school ging. Ik praatte een poos met hem over zijn tienerjaren en het Joegoslavië van Tito, een nieuwe herinnering die we samen hebben gemaakt en die je niet zomaar overal kunt opdoen.

Op een van de andere dagen gingen we een WK-wedstrijd kijken in een hamburgertent in Nairobi. Veel van de GV-ers waar ik mee rondhing hadden me toen al verschillende talen horen spreken en sommigen wisten niet meer zeker waar ik vandaan kwam. Tijdens de rust ging ik naar buiten om een sigaret te roken en te kletsen over de internationale politiek, een onderwerp waar je snel in belandt tijdens een GV-bijeenkomst. Toen ik terugkwam bij onze tafel, die vol zat met third culture volwassenen uit zeker vijf landen, vroeg onze in Portugal geboren Braziliaan Rafael Tsavkko, onze eigen samenzweringsspecialist, waar iemand was. Dat deed hij natuurlijk in het Portugees, zijn moedertaal. Instinctief antwoordde ik in het Portugees dat ik die persoon net buiten had zien staan roken. Dat leidde tot een heerlijke tirade van Rafael, die begon met “Wat?? Spreek je ook al Portugees?”. Hij lanceerde de theorie dat ik wel eens een geheim agent zou kunnen zijn, dat niets geheim voor mij kon blijven en dat ik waarschijnlijk de enige was die wist wat iedereen tegen elkaar zei. Allemaal voor de grap, natuurlijk, dus ik antwoordde dat ik als kind was voorbereid op een leven als contraspion, maar dat ik geen werk meer kon vinden toen ze ophielden met de Koude Oorlog. Dat was weer een nieuwe herinnering die je niet zomaar overal opdoet.

En ten slotte stond ik op het feest op de laatste avond in een hoekje te praten met Elena Ignatova uit Macedonië en Tetyana Bohdanova uit Oekraïne. Dat klinkt aardig normaal, alleen spraken we allemaal onze eigen moedertaal. Omdat we bekend waren met het gespreksonderwerp, konden we elkaar perfect verstaan. Op een bepaald moment zagen we dat Ethan Zuckerman, mede-oprichter van GV, naast ons stond en probeerde mee te luisteren. We vroegen hem om mee te praten, maar hij zei dat hij zich alleen maar afvroeg welke taal we spraken, omdat hij daar niet achter kon komen. Toen we uitlegden dat we allemaal onze eigen moedertaal spraken, was hij even verbaasd. Toen lachte hij en zei iets als “Dat is precies waar het bij Global Voices om gaat”.

De avond eindigde met een traditionele GV-versie van “Bohemain Rhapsody” van Queen, a capella gezongen met allerlei verschillende accenten, en vreselijk vals. Omdat dit, deze plek op het wereldwijde web, een plakboek van verschillende culturen en tegenstrijdige opinies, de plaats is waar third culture kids naar toe komen als ze volwassen worden.

Danica Radisic is zakelijk communicatieadviseur, schrijver, blogger en dichter. Als ze niet heel tevreden als redacteur voor Midden- en Oost-Europa met Global Voices bezig is, is ze part-time volwassene als moeder van twee kinderen en CEO van Krazy Fish Consulting. Op Twitter is ze NikiBGD.