Een ode aan de Jemenitische keuken: culinaire tradities tijdens de ramadan

Sambosa one of Yemen's top food in Ramadan - CC Yemeniah Blog

Sambosa is een van de populairste gerechten in Jemen tijdens de ramadan – CC Yemeniah Blog

Volgens speciaal VN-gezant voor Jemen, Ismail Ould Cheikh Ahmed, is Jemen één stap verwijderd van hongersnood [en – alle links]. Hij meldt dat 21 miljoen mensen humanitaire hulp nodig hebben als gevolg van de oorlog die momenteel in het land woedt. Dit zijn beangstigende cijfers gezien het feit dat de totale bevolking van Jemen 24 miljoen mensen telt.

Deze maand wordt er tijdens de resterende dagen van de heilige ramadan onderhandeld over een wapenstilstand zodat de bevolking, die voor 99 procent uit moslims bestaat, op zijn minst in vrede kan vasten. Tijdens de ramadan, die plaatsvindt in de negende maand van de islamitische maankalender, vasten moslims ter herdenking van de eerste openbaring van hun heilige boek, de Koran, aan profeet Mohammed.

Voordat er crisis en oorlog in het land uitbraken, beleefden de Jemenieten plezierige avonden tijdens de ramadan. Jemen was beroemd om zijn keuken en dit artikel is een ode aan de culinaire ramadantradities van het land. Het is ook een interessant gegeven dat iedere stad in Jemen zijn eigen specialiteiten kent, zelfs voor ramadangerechten. Dus wordt je tijdens de ramadan uitgenodigd voor een iftar (de maaltijd na zonsondergang) bij iemand uit Aden, dan zal de maaltijd verschillen van een iftar bereid door iemand uit Sanaa.

Net als vele andere moslims verbreken de Jemenieten hun vasten in de avond, waarbij ze beginnen met het eten van dadels. Deze vrucht staat al sinds de oudheid bekend als hulpmiddel om de lange hete woestijndagen door te komen, want naast verschillende vitaminen zijn dadels ook rijk aan calcium, fosfor, ijzer, natrium, zwavel en chloride.

Na de dadels volgen soep en salades en daarna het hoofdgerecht. Lamya Almas heeft een pagina op haar foodblog Yemeniyah gewijd aan ramadanrecepten.

Daar vind je bijvoorbeeld hoe je shurbah baydah moet bereiden, wat letterlijk ‘witte soep’ betekent. En de Adeense variant ‘Adeense havermoutsoep’.

Shurbah Baydah - Or White Soup

Waar deze soep in hoofdstad Sanaa zoet wordt bereid, is de Adeense variant hartig met kerrie en havermout. Copyright Yemeniyah blog.

Zij zegt:

This is a staple during Ramadan. Very hearty soup, that is a meal in and of itself. In Sana’a they make it sweet and they add milk. But in Aden ours is very different and we make it either plain which we call  Shurbah Baydha which literally means “White Soup”  or we add a red sauce to it that we make with onions, tomatoes and spices and hence call it Shurbah Hamra meaning “Red Soup”.

You will need:

1) 1/2 pound of lamb cut into small pieces with bone in [you can also use chicken which will cut down the cooking time]

2) 2 cups of rolled oats [or you can use Old Fashioned Quaker Oats]

3) 3 sticks of cinnamon

4) 1/2 tblsp of peppercorns

5) 1/2 tsp of curry powder

6) 1/2 of a medium onion finely chopped

7) 1 small tomato finely chopped

8) Salt to taste

Dit is een belangrijk gerecht tijdens de ramadan. Een zeer stevige soep die een maaltijd op zichzelf is. In Sanaa maken ze de soep zoet en voegen ze er melk aan toe, maar onze soep in Aden is heel anders. We hebben een simpele variant die Shurbah Baydha (witte soep) wordt genoemd en als we daar een rode saus aan toevoegen, gemaakt van uien, tomaten en kruiden, dan heet het gerecht Shurbah Hamra, wat ‘rode soep’ betekent.

Je hebt nodig:

1) 225 gram lamsvlees met bot in kleine stukken gesneden (je kunt ook kip gebruiken en daarmee de bereidingstijd verkorten)

2) 180 gram platte havermoutvlokken (of ouderwetse Quaker havermout)

3) 3 kaneelstokjes

4) Een halve eetlepel peperkorrels

5) Een halve theelepel kerriepoeder

6) Een halve middelgrote ui, fijngesnipperd

7) Een kleine tomaat, fijngehakt

8) Zout naar smaak

Katherine Abu Hadal, van het blog Sheba Yemeni Food, laat in een video zien hoe je een Jemenitische pittige yoghurtsalade maakt:

Fattah is een gerecht dat veel wordt geserveerd tijdens de iftar in Jemen. Op het blog ‘Yemen Food’ wordt uitgelegd hoe het wordt gemaakt:

Fatta, meaning crushed or crumbs, is a sort of bread soup made with pieces of the Yemeni bread bits mixed with meat broth and cooked vegetables making it soggy and mushy. As flatbreads quickly tend to get stiff when exposed to air, it is indeed a way of using stale bread. Fatta can also be made as a dessert with sweet ingredients including dates and honey. In Yemen, fatta is a common meal during the month of Ramadan.

Fattah betekent verkruimeld of kruimels. Het is een soort broodsoep gemaakt van stukjes Jemenitisch brood gemengd met vleesbouillon en gekookte groenten wat het geheel vochtig en papperig maakt. Dit is tevens een manier om oud brood op te maken, want het Jeminitische platbrood wordt snel hard als er eenmaal lucht bij komt. Fattah kan ook als dessert worden gemaakt met zoete ingrediënten als dadels en honing. Het wordt veel gegeten in Jemen tijdens de ramadan.

Katherine deelt ook het recept van haar eigen versie met ons op YouTube:

Rood vlees is ook iets dat je zeer waarschijnlijk op iedere tafel vindt tijdens de ramadan. Probeer bijvoorbeeld het gerecht lahma mahshoosha (lahma betekent vlees in het Arabisch) aan de hand van dit recept van Katherine:

First wash and separate the fat from the meat. Cut the meat into small pieces. Heat the fat (if there is not a lot then add butter) in a pot over medium heat until it melts.Then add the meat, onions, garlic, spices and salt. Close the pressure cooker and cook for approx. 20 minutes or until the meat is tender. If you use a regular cooking pot, then the time will be longer, about an hour or so.  NOTE: It is always necessary to use liquid with a pressure cooker, but in this case some juices will seep out of the meat to make enough liquid. You need to watch the cooker carefully to make sure all the liquid doesn’t evaporate because this will burn the meat.Once the meat is fully cooked and tender, then remove the pieces onto a pan, leaving the broth and onions in the pot. Broil the meat for about 10 minutes or until it is browned to your taste. Watch this carefully because the broiler can quickly turn the meat black. I leave the oven open to watch.

Was het vlees en snij het vet eraf. Snij het vlees in kleine stukjes. Verwarm het vet in een snelkookpan op middelhoog vuur totdat het smelt (als er niet genoeg vet is, voeg dan boter toe). Voeg daar het vlees, uien, knoflook, kruiden en zout aan toe. Doe de deksel op de snelkookpan en kook de ingrediënten ongeveer 20 minuten totdat het vlees mals is geworden. Als je een gewone pan gebruikt dan bedraagt de kooktijd ongeveer een uur. Normaal gesproken moet je altijd vocht toevoegen als je met een snelkookpan kookt, maar in dit geval zijn de sappen die uit het vlees komen voldoende. Controleer regelmatig of het vocht niet verdampt, anders brandt het vlees aan. Zodra het vlees gaar en mals is leg je de stukjes vlees, zonder het vocht en de uien, op een grillplaat. Rooster het vlees ongeveer 10 minuten in de oven, zodat het mooi bruin wordt. Let wel goed op, want onder de grill kan het vlees snel zwart worden. Ik laat de oven altijd open om dit goed in de gaten te kunnen houden.

Zie hier de video voor een demonstratie:

Voor het nagerecht heb je keuze te over. Je kunt bijvoorbeeld een romige bulgurpudding eten, wat lijkt op griesmeel. Een makkelijk recept vind je op het blog Tried and True Eats. Het is de zoete versie van de shurbah baydah zoals eerder in het artikel genoemd.

Combine water, bulghur, and salt in saucepan, bring to boil, and cook over high for 20 – 30 minutes until tender and most of the water has evaporated. Add milk and sugar. Simmer for 35 minutes or until thickened and bulghur is soft. If not soft, cover, reduce heat to low and cook for an additional 5 minutes. Place in serving bowls, put a small dallop of semn and honey and enjoy.

Meng water, bulgur en zout in een steelpan. Breng dit aan de kook en laat het mengsel op hoog vuur zo’n 20 tot 30 minuten doorkoken totdat de bulgur zachter wordt en het water is verdampt. Voeg dan melk en suiker toe. Laat het ongeveer 35 minuten sudderen totdat het mengsel bindt en de bulgur zacht is. Als de bulgur nog niet zacht genoeg is doe dan een deksel op de pan, zet het vuur laag en kook nog eens 5 minuten door. Serveer het gerecht in kommen, druppel er wat semn en honing overheen en eet smakelijk.

Hoe verdeeld sommige Jemenieten ook lijken te zijn op het gebied van politiek en religie, er is wel een maaltijd waar zij het allemaal over eens zijn. Een voorgerecht dat kenmerkend is voor het eten tijdens de ramadan: sambosa. Wereldwijd is het gerecht bekend als samosa of sambusek en overal ter wereld wordt het op een andere manier bereid. Dit is de Jemenitische manier, stap voor stap uitgelegd op het blog Yemen Kitchen:

The Yemeni Sambosa Recipe part as posted on "Yemen Kitchen" blog ( Print Screen)

Het Jemenitische recept voor sambosa zoals geplaatst op het blog Yemen Kitchen.

Sambosa recipe part 2

Recept voor sambosa deel 2.

Part 3

Recept voor Sambosa deel 3.

Part 4

Recept voor Sambosa deel 4.

Tot slot, vergeet de thee of koffie niet, want Jemen is wereldwijd beroemd om deze dranken.

Naast het eten zijn er ook talloze tradities en veel gelukkige momenten met familie en vrienden – iets wat veel Jemenieten op dit moment misschien ontnomen wordt, maar wat vroeg of laat weer terug zal komen. Wij wensen onze Jemenitische vrienden geluk en vrede voor de komende tijd.

Lees hier onze special over de oorlog in Jemen: Humanitarian Crisis in War-Battered Yemen 

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.