verontreinigde rivier op het eiland Rapu-Rapu veroorzaakt door mijnbouw. Foto van Kalikasan People's Network for the Environment, met toestemming gebruikt

De archipel van de Filipijnen bestaat uit meer dan 7.000 eilanden. Misschien ken je er wel een aantal zoals Boracay, Cebu, Bohol en Palawan, die allemaal bekende toeristische trekpleisters zijn. Maar je hebt waarschijnlijk nog nooit gehoord van Marinduque, Rapu-Rapu, Manicani en Homonhon, vier kleine eilandjes die in de afgelopen jaren verwoest zijn door mijnbouw.

De eilanden van de Filipijnen zijn rijk aan mineralen en de regering heeft de mijnbouw actief gestimuleerd om de plaatselijke economie aan te zwengelen. In 2014 heeft de regering 999 mijnbouwvergunningen toegekend over de hele eilandengroep. Milieubeheerders zijn vooral bezorgd over de vernietigende invloed van grootschalige mijnbouw op het ecosysteem, terwijl een aantal activisten kritiek hebben [en] op de buitenlandse dominantie en corruptie binnen de mijnbouwsector.

De verhalen van Marinduque, Rapu-Rapu, Manicani en Homonhon leggen de nadruk op een aantal sociale problemen die verband houden met de mijnindustrie.

Toen de mijnbouw op het eiland Rapu-Rapu tien jaar geleden van start ging, werd het door de regering en de mijnindustrie erkent als een voorbeeld van “verantwoorde mijnbouw”. Maar een jaar later veroorzaakte [en] een cyanidevergiftiging rond de mijnbouwsite het massaal afsterven van het visbestand waardoor veel vissers geen middelen van bestaan meer hadden. Rapu-Rapu is een kleine gemeente in de regio Bicol, dat gelegen is in het oostelijk deel van de Filipijnen.

Antonia Casitas, een landbouwer en milieuactivist werd door de alternatieve nieuwswebsite Bulatlat geïnterviewd over de invloed [en] op het eiland van de werkzaamheden uitgevoerd door het Australische mijnbouwbedrijf Lafayette:

Het eiland Rapu-Rapu was vroeger zo mooi. Het was een paradijselijk eiland. Ons leven daar was eenvoudig – we leefden van de natuur en we droegen er zorg voor omdat we wisten dat het de bron was van ons levensonderhoud. Toen de mijnbouwbedrijven kwamen, veranderde alles. Nu wordt 97 procent van het eiland Rapu-Rapu gecontroleerd door deze milieuverontreinigers. Wat ooit een paradijs was, is nu een woestenij.

Het eiland Marinduque, gelegen in het centrum van de Filipijnse archipel, draagt nog steeds de gevolgen van een lek met giftige afvalstoffen in 1996, veroorzaakt door het instorten van een dam van het mijnbouwbedrijf Marcopper. (zie video boven) De tragedie [en] van Marcopper was toen de ergste mijnramp van het land. Joseph Israel Laban, een filmmaker en bewoner van het eiland, schreef [en] op Facebook dat het mijnbouwbedrijf er niet in geslaagd is [en] om de woongebieden die door de ramp getroffen waren te saneren:

18 jaar en vier presidenten later wordt de rivier gesaneerd door het Canadese mijnbouwbedrijf Placer Dome/Barrick Gold. Dit raakt mij persoonlijk. Ik ben opgegroeid op 10 minuten afstand van de rivier Boac. Elke keer als ik voorbij de rivier kom wanneer ik Marinduque bezoek, word ik eraan herinnerd dat er echt geen rechtvaardigheid bestaat op de Filipijnen. Niet voor de armen in elk geval. Maar wij, de bewoners van Marinduque, zullen het nooit vergeten.

Open groeve op het eiland Manicani. Foto van Kalikasan People's Network for the Environment, met toestemming gebruikt

In 2013 had de vernietigende impact van tyfoon Haiyan (plaatselijke naam Yolanda [en]) de grootste ramp in Oost-Visayas tot gevolg. Maar er waren ook nog andere milieurampen in de regio veroorzaakt door mijnbouwwerkzaamheden. Op het kleine eiland Manicani waren de inwoners zeer gekant tegen de terugkeer van een mijnbouwbedrijf dat de natuurlijke rijkdommen van het eiland grote schade toegebracht heeft. De oppositie wordt aangevoerd door het bisdom van Borongan van de katholieke Kerk die verklaard [en] heeft dat ze niet doof en blind kunnen blijven voor de buitensporigheden van de mijnbouw terwijl de bewoners er de gevolgen van dragen. 

Open groeve in Homonhon. Foto van Kalikasan People's Network for the Environment, met toestemming gebruikt

Nog een ander eiland in Oost-Visayas dat zich inspant om er weer bovenop te komen is Homonhon. De mijnbouwwerkzaamheden op het eiland gingen in 1983 van start en hebben een spoor van milieuverontreiniging nagelaten. De uitbreiding van de mijnbouw op het eiland is dan ook op hevig verzet gestuit. Het nieuwsteam van Bulatlat brengt verslag uit [en] over het landschap op het eiland:

Het team werd verwelkomd door prachtige stranden maar naarmate de journalisten dichter bij de bergen kwamen, zagen ze aanwijzingen van branden, rivieren zonder water en de losse grond bij elke mijnsite op slechts enkele meters van de diepe putten vandaan.

Een plaatselijke leider vertelde het nieuwsteam van Bulatlat dat de bewoners van het eiland zich zullen blijven verzetten en indien nodig zullen ze ook barricades oprichten om de werkzaamheden te stoppen.

De milieuverontreiniging en het verlies van middelen van bestaan op Marinduque, Rapu-Rapu, Manicani en Homonhon zou plaatselijke gezagsdragers op andere kleine eilanden moeten aanzetten om beter na te denken vooraleer ze grootschalige mijnbouw welkom heten op hun eiland.