“Ik stel vast dat mijn leeftijd en mijn gezondheid mij niet meer toelaten mijn ambt uit te oefenen zoals ik dat zou willen doen. Ik zou mijn plichten niet nakomen en mijn opvatting van de koninklijke functie niet huldigen mocht ik in die omstandigheden te allen prijze mijn ambt blijven bekleden.”

Dat waren de woorden [fr] waarmee Albert II, koning der Belgen, op dinsdag 3 juli 2013 zijn aftreden aankondigde (net als koningin Beatrix afgelopen april) om plaats te maken voor zijn 53-jarige zoon Filip. Als reden noemde hij zijn leeftijd en zijn zwakke gezondheid. Koning Albert wordt in 2014 80 jaar, een leeftijd, zoals hij in zijn toespraak [fr] zei, “die geen enkele van mijn voorgangers in de uitoefening van zijn ambt heeft bereikt”, en hij heeft inmiddels meerdere operaties ondergaan [fr], waaronder een viervoudige bypass in april 2000.

De achtergrond is echter alom bekend: een monarchie die geteisterd wordt door schandalen en ernstige behoefte heeft aan vernieuwing. Delphine Boël, de buitenechtelijke dochter van koning Albert, diende op 17 juni van dit jaar een verzoek in bij een rechtbank in Brussel voor een vaderschapstest [es], een zaak die opnieuw laat zien dat het Belgische koninklijk huis zich, zoals velen vinden, ouderwets opstelt [fr]. De Belgen zijn niet vergeten dat prins Laurent, de jongste zoon van de koning, in 2007 betrokken was bij het verduisteren van marinegelden [es] waarvan hij een deel had gebruikt om zijn nieuwe huis in te richten, of dat dezelfde Laurent op eigen initiatief een bezoek bracht aan de Republiek Congo [es], waardoor hij bijna zijn officiële functie kwijtraakte.

Maar de druppel lijkt het allerlaatste belastingschandaal te zijn, waarbij zijn schoonzus Fabiola betrokken was. De van origine Spaanse Fabiola is de weduwe van koning Boudewijn I, de broer en voorganger van Albert, die in 1993 plotseling overleed. Koningin Fabiola zette een privéstichting op [es] met als doel dat, na haar dood, haar erfgenamen geen 70% successierechten zouden hoeven betalen. Blijkbaar was haar officiële toelage, afkomstig uit publieke middelen, hierin inbegrepen, en de Belgische regering heeft dit bedrag inmiddels verlaagd.

De Belgische monarchie vormt een van de weinige aspecten die dit relatief nieuwe land (minder dan 200 jaar oud) verbinden, terwijl de meerderheidsgroeperingen van Vlamingen en Walen elke dag verder uit elkaar groeien als gevolg van de wens van de Vlamingen om zich af te splitsen [es]. Onder deze omstandigheden rijzen er steeds meer twijfels over de leiderschapskwaliteiten van prins Filip. Op 28 september 2012 publiceerde de Belgische krant Le Soir een interview met Martin Buxant [fr], journalist en auteur van het boek Koning zonder land. Op de vraag of hij dacht dat prins Filip klaar is voor het koningschap antwoordde hij:

(…) la quarantaine de responsables politiques, économiques, culturels, diplomatiques que nous avions rencontrés  [ont] énormément de doutes quant à la capacité de Philippe à prendre la succession à court terme d’Albert. (…) Il faut être clair : non, il n’est pas prêt !

(…) de bijna veertig politieke, economische, culturele en diplomatieke verantwoordelijken waar ik mee heb gesproken, hebben grote twijfels over de leiderschapskwaliteiten van prins Filip die hij nodig heeft om op korte termijn het koningschap over te nemen van Albert. (…) We moeten hier duidelijk over zijn: nee, hij is er niet klaar voor!

Of zoals Everett Rummage [en] op Twitter schreef:

@EverettRummage: niemand die ik ken in België had een hoge pet op van de koning, maar ze zijn het er allemaal over eens dat zijn zoon een nog grotere idioot is.

Vanuit Frankrijk deelde Marjorie [fr] haar revolutionaire ideeën:

@MarjorieMarje:
je comprends pas la Belgique, moi mon Roi on le décapite !

@MarjorieMarje: Ik begrijp België niet, ik zou mijn koning onthoofden!

In Spanje wordt er, na de abdicatie van twee Europese vorsten binnen een paar maanden, gespeculeerd over een mogelijke terugtreding van koning Juan Carlos om plaats te maken voor zijn zoon Felipe.

Adrián Vidales [es] en Otis B. Driftwood [es] wezen op de overeenkomsten:

@AdriVidales: Parece que el rey de Bélgica va a abdicar por delitos fiscales de parientes y líos de faldas. Se me hace difícil no hacer comparaciones…

@AdriVidales: Het lijkt erop dat de koning van België aftreedt vanwege belastingoplichting door familieleden en “problemen met vrouwen”. Dan is het moeilijk om geen vergelijkingen te maken…

@obdriftwood: El rey abdica por un escándalo financiero y otro de adulterio. El de Bélgica, no salten antes de tiempo.

@obdriftwood: De koning treedt af vanwege een financieel schandaal en een overspelschandaal. De koning van België welteverstaan.

Gerard Sygranyes [es] stelde zich een gesprek voor in het Spaanse koninklijk paleis:

@GSugranyes:-Papá, papá, el rey de Bél…
-POR QUÉ NO TE CALLAS??

“El rei de Bèlgica abdicarà el 21 juliol”: http://ara.cat/_38923284 [cat]

@GSugranyes: -Pappa, pappa, de koning van Bel…
-WAAROM HOU JE NIET GEWOON JE KOP??

“De koning van België treedt af op 21 juli”: http://ara.cat/_38923284 [cat]

Andere Twitter-gebruikers, zoals Morenatti [es], lieten merken geïrriteerd te zijn:

@MiguelMorenatti: El rey de Bélgica abdicará hoy, mientras el rey de España sigue pensando que abdicar es una empresa de alquiler de coches.

@MiguelMorenatti: De koning van België treedt vandaag af, terwijl de koning van Spanje nog steeds denkt dat “abdicar” een autoverhuurbedrijf is [“abdicar” is het Spaanse woord voor aftreden].

En in de tweet van Albert Cuesta [es] is het ongeduld te lezen dat veel Spanjaarden met hem delen:

@albertcuesta: – El rey abdica en favor de su hijo Felipe.
– ¡Ya era hora!
– No, el de aquí no. El de Bélgica.
– Ah.

@albertcuesta: – De koning treedt af om plaats te maken voor zijn zoon Filip.
– Dat werd tijd!
– Nee, niet die van ons. Die van België.
– O.

Anderen vinden dat aftreden niet genoeg is, zoals blijkt uit een reactie van trilobites [es] op een artikel in de Spaanse krant El País [es]:

Las monarquías Europeas deben darse cuenta que tienen que dejar de parasitar de sus Estados. Abdicar y marcharse a esos paraísos fiscales que tanto visitan. Y no volver.

Europese monarchieën moeten stoppen met parasiteren op hun staat. Ze moeten aftreden en naar de belastingparadijzen gaan die ze zo vaak bezoeken. En niet meer terugkomen.

Hoe dan ook, het Belgische volk zal moeten wennen aan hun nieuwe staatshoofd. En als het echt helemaal mis zou gaan, dan is er nog niets aan de hand: de Belgen hebben laten zien dat ze uitstekend in staat zijn om [es] in ergere situaties het hoofd boven water te houden, bijvoorbeeld toen het land tussen 2010 en 2011 589 dagen [es] geen regering had, de langste periode in de wereldgeschiedenis.