Mozambique: Duiken en bescherming van de onderwaterwereld

Toeristen komen vanuit Zuid-Afrika en van over de hele wereld naar Mozambique om er te ontspannen op de prachtige stranden, te sportvissen of te duiken in het warme water van de Indische Oceaan.

Naar schatting twee derde van de Mozambikaanse bevolking woont aan de kunst en een groot deel van hen verdient de kost met vissen – en veel gemeenschappen in de buurt van populaire toeristische bestemmingen profiteren niet van het geld dat het toerisme oplevert. Voor een duurzame toekomst voor de Mozambikaanse kust is het dan ook cruciaal dat Mozambikanen bij het toerisme worden betrokken als duikinstructeurs, reisbegeleiders en natuurbeschermers.

Walvishaai in Mozambique. Foto van Flickr-gebruiker gigi_h (CC BY-NC-SA 2.0).

Walvishaai in Mozambique. Foto van Flickr-gebruiker gigi_h (CC BY-NC-SA 2.0).

Maak kennis met Bitonga Divers [en] uit Tofo, een plaatsje in de provincie Inhambane. Bitonga Divers is een ngo die wordt gesteund door de inspirerende Carlos Macuacua, de eerste professionele duikinstructeur van Mozambique.

Op hun website [en] staat:

Toen Bitonga Divers in 2006 werd opgericht, waren er geen Mozambikaanse duikleiders of instructeurs. Sindsdien heeft Bitonga Divers, in samenwerking met Ocean Revolution en een aantal duikcentra die in buitenlandse handen zijn, acht Mozambikaanse duikinstructeurs en elf Mozambikaanse duikleiders opgeleid.

Foto ter beschikking gesteld door Bitonga Divers

Foto ter beschikking gesteld door Bitonga Divers

Bitonga Divers houdt zich ook bezig met contacten met lokale gemeenschappen en zorgt ervoor dat mensen die aan de kust wonen kennismaken met de megafauna en de onderwaterwereld; veel van deze mensen zijn nog nooit onderwater geweest of hebben deze dieren nog nooit in levenden lijve gezien. Aanvankelijk waren de reacties lauw, maar na jaren van onvermoeibaar hard werk lukt het de Divers om zonder problemen 250 mensen op de been te brengen voor een avondbijeenkomst. Ook gemeenschapsleiders zijn hierbij betrokken.

Dankzij deze activiteiten beginnen mensen een positief verband te leggen tussen bescherming van de onderwaterwereld, toerisme en economische ontwikkeling.

Zorgen over overbevissing

Onlangs luidden touroperators en gemeenschapsorganisaties uit Tofo de alarmbel omdat overheidsprogramma's die tot doel hebben om de commerciële visserij te bevorderen hebben geleid tot overbevissing van roggen, haaien en dolfijnen in het gebied.

Reisjournalist Aaron Gekoski legt in het online reismagazine Go World Travel uit [en]:

De grootste bedreiging van Tofo is helaas een bekende. Overbevissing heeft in de afgelopen jaren tot dramatische gevolgen geleid in dit deel van de oceaan. Nog maar vijf jaar geleden konden duikers hier genieten van scholen van zeker 300 mantaroggen. Nu mogen ze blij zijn als ze er tien bij elkaar zien. Manta's raken regelmatig verstrikt in de enorme, meedogenloze netten.

Casa Barry, een van de grote, op duiken gerichte resorts in Tofo, schrijft op hun blog over bescherming van de natuur en wijst op de illegale visserij, zoals in dit artikel over de redding en succesvolle vrijlating van een zeeschildpad [en].

De meest controversiële beschuldiging (gedaan in een recent artikel in de krant Canal Moz [pt]) is dat de Wereldbank de overheidsprogramma's financiert die tot doel hebben lokale vissers te helpen meer en grotere vissen te vangen.

Mozambikaanse vissers. Foto van Flickr-gebruiker stignygaard (CC BY-NC-SA 2.0).

Mozambikaanse vissers. Foto van Flickr-gebruiker stignygaard (CC BY-NC-SA 2.0).

Márcia Horst reageerde op Reflectindo Sobre Moçambique [pt]:

Isto eh inacreditável…alguém acredita que o Banco mundial financiou barcos a motor e redes aos pescadores das zonas turísticas, sem uma previa formacao, sem capacitação nenhuma, sobre as espécies mais importantes destas praia, que nós todos dependemos delas para o nosso desenvolvimento turistico, e hoje, a cada dia esses pescadores só pescam essas espécies que o povo depende delas..EU ESTOU EM ESTADO DE CHOQUE, e me pergunto, onde estavam essas ditas associações de preservação, concernência, whatever se chamam, quando o banco mundial fez essa entrega?

Dit is ongelofelijk… gelooft iemand dat de Wereldbank motorboten en netten heeft gefinancierd voor vissers in toeristische gebieden, zonder enige training of opleiding, op stranden met onze belangrijkste diersoorten, waar wij allemaal van afhankelijk zijn voor onze toeristische industrie, en dat deze vissers dag in dag uit gewoon vissen op de dieren waar de mensen van afhankelijk zijn… IK BEN GESCHOKT, en ik vraag me af: waar waren al die zogenaamde organisaties die zich inzetten voor natuurbescherming, milieubescherming, of hoe het ook heet, toen de Wereldbank deze boten en netten afleverde?
Dode haai. Foto van Flickr-gebruiker anaadi+ (CC BY-NC-SA).

Dode haai. Foto van Flickr-gebruiker anaadi+ (CC BY-NC-SA).

Los van de vraag of de Wereldbank hier al dan niet bij betrokken is (de Wereldbank heeft niet publiekelijk op de kwestie gereageerd), is het duidelijk dat dit soort visserij wordt bevorderd door economische drijfveren.

Marine Mega Fauna Foundation, een organisatie die samenwerkt met Bitonga Divers, legt uit [en]:

Dicht bij de kust gelegen visgronden zijn heel lucratief voor de lokale bevolking en de vinnen van één haai brengen zo'n 3000 MZN (ongeveer 86 euro) op.

De documentaire “Shiver” [en], die afgelopen jaar werd gefilmd in samenwerking met Macuacua en de Marine Mega Fauna Foundation, gaat verder in op het probleem rond de haaienvangst.

Veel van de haaien die in Tofo worden gevangen, worden verwerkt en vanuit Maputo geëxporteerd naar China en de Aziatische markten. Centro Terra Viva, een Mozambikaanse ngo die zich bezighoudt met het milieu, beschrijft een inval afgelopen jaar in een door Chinezen bewoond huis waar zeeproducten “illegaal werden verwerkt” [pt]:

Apesar do inventário das quantidades e espécies encontradas ainda não ter finalizado a STV publicou imagens, adiantando que foram encontradas grandes quantidades de barbatanas de tubarão, entre as quais algumas ainda estavam no processo de secagem, holotúrias (também designados por pepinos-do-mar e localmente por megajojos), diversas conchas, cavalos-marinhos secos em sacos de serapilheira, cágados vivos em tanques e carapaças de tartarugas marinhas. As autoridades acreditam que estes produtos conservados seriam exportados para a China ou outros mercados asiáticos.

Hoewel de inventarisatie van de gevonden hoeveelheden en diersoorten nog niet is afgerond, liet STV beelden zien, met de mededeling dat er grote aantallen haaienvinnen zijn gevonden, waarvan een aantal werd gedroogd, plus holotúrias (ook wel zeekomkommers of, lokaal, megajojos, genoemd), verschillende schelpen en gedroogde zeepaardjes in jutezakken, levende schildpadden in aquaria en schilden van schildpadden. De autoriteiten denken dat deze geconserveerde producten zijn bedoeld voor de export naar China of andere Aziatische markten.

De regering van Mozambique heeft herhaaldelijk, zowel lokaal, nationaal als internationaal, aangegeven dat ze illegale visserij bestrijdt, maar het lijkt erop dat haar inspanningen, en die van toegewijde natuurbeschermers als Bitonga Divers, niet voldoende zijn om het probleem tegen te gaan.

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.