Hijablogging: Over het verbod op boerka's

Hoewel het dragen van een hijaab al in zwang was voordat de islam ontstond, is de discussie erover de afgelopen jaren toegenomen. De hijaab is in sommige landen (Saudi-Arabië, Iran, delen van Afghanistan en Indonesië) verplicht, maar in andere landen is hij op school, op het werk of zelfs helemaal verboden (Turkije, Tunesië, delen van België en Duitsland). Verbod of verplichting, de kleding van moslimvrouwen is vrijwel altijd onderwerp van verhitte discussies.

Onlangs stelde de Franse president Nicholas Sarkozy nog een verbod [en] voor op de boerka. Zijn voorstel volgt op een Franse wet uit 2004 die het dragen van een hijaab op scholen verbiedt.

Bloggers over de hele wereld, met verschillende religieuze achtergronden, hebben zich uitgesproken over de beslissing van Sarkozy. De Canadese Sana schrijft [en] op KABOBfest:

Door een kleine groep Franse vrouwen aan te pakken die ervoor kiezen om op te komen voor hun seksualiteit en deze te symboliseren, gaat Frankrijk voorbij aan de echte oorzaken van het probleem en impliceert bovendien dat hun grondbeginselen misschien veel minder stabiel zijn dan ze de wereld en hun eigen burgers willen doen geloven. De Fransen moet nu niet de verschillende aspecten van hun identiteit afstoten, maar deze juist vanuit een breder perspectief benaderen. De minderheidsbevolking heeft zich tientallen jaren bereid getoond om zich aan te passen, maar kan Frankrijk minimale rechtvaardigheid accepteren als basis voor grotere gelijkheid, zoals we dat hier in Noord-Amerika hebben gedaan?

Ze sluit af met de woorden:

Meneer Sarkozy, misschien zijn uw bedoelingen oprecht; u probeert tenslotte alleen maar de criteria te beschermen die aangeven wat iemand “Frans” genoeg maakt. Vergeet u echter niet dat u, in uw poging om de vrouw van haar gedrapeerde ketenen te bevrijden, haar seksualiteit, haar eigen gevoel van individualisme en haar wezen beperkt tot binnen de muren van uw harem, doordat u voorschrijft welke dans ze moet uitvoeren en welke kleding ze moet dragen om u te plezieren.

De Algerijns-Amerikaanse blogger The Moor Next Door deelt deze opvattingen. Hij stelt dat het voorstel van Sarkozy “fanatisme vermomd als moed” [en] is:

De Fransen zouden zich niet zozeer zorgen moeten maken over de boerka zoals die vandaag de dag in Frankrijk wordt gedragen, maar over het feit dat een dergelijk verbod, net als het verbod op de hoofddoek, het kledingstuk nog meer tot een symbool van moslimidentiteit en teken van culturele opstandigheid zal maken. Frankrijk is er goed in geslaagd manieren te vinden om raciale en religieuze minderheden van zich te vervreemden. Onder westerse landen loopt het hier zelfs in voorop. Deze eigenschap draagt echter niet bepaald bij aan het bevorderen van assimilatie, waar de Fransen zo actief naar streven. Het voorstel heeft bovendien nog andere gevolgen. De zorg (zoals geopperd in het artikel van het weekblad The Economist) dat dit voorgestelde verbod “in het buitenland verkeerd zou kunnen worden begrepen” lijkt absurd. Wat valt er verkeerd te begrijpen? Het is gewoon een poging om religieuze uitingen, in dit geval van de islam, te beperken en dit komt voort uit dezelfde motivatie als het eerdere verbod op de hoofddoek.

Farah, die voor het groepblog Nuseiba schrijft, geeft een uitstekende samenvatting van de meningen in Australië [en] over deze kwestie:

Veel schrijvers (waaronder Posetti en Hussein) die tegen een verbod zijn, wijzen erop dat een aantal vrouwen bewust kiest voor het dragen van de boerka of de nikaab. De boerka is door sommige groepen gebruikt om vrouwen onder de duim te houden, maar deze schrijvers benadrukken de noodzaak om de macht van deze moslimvrouwen te identificeren, in plaats van hen deze macht te ontzeggen door middel van een verbod.

Blogger Tracy Simmons uit de Verenigde Staten, die over religie schrijft, vindt dit een eenvoudige kwestie. Ze vraagt Sarkozy om vrouwen hun waardigheid niet af te nemen in het volgende pleidooi [en]:

Ik denk dat mensen zich niet realiseren dat het dragen van een boerka voor veel islamitische vrouwen een keuze is. En omdat het een keuze is, mogen ze niet door een regering worden gedwongen om de boerka NIET te dragen.

Uiteraard zijn niet alle bloggers tegen het verbod van Sarkozy. De populaire Egyptische blogger en columniste Mona Eltahawy, die ophef veroorzaakte toen ze een paar jaar geleden besloot niet langer een hoofddoek te dragen (ze schreef over deze ervaring in haar weblog [en]), schreef een artikel voor de opiniepagina [en] van de Amerikaanse krant The New York Times waarin ze aangaf dat ze, als vrouw en als moslim, ertegen was dat de boerka overal wordt gedragen.

Anne of Carversville, een in de Verenigde Staten woonachtige blogger, steunt Eltahawy [en]:

Ik ben me bewust van de gevoeligheden van veranderingen in de politiek, maar ik heb mijn leven niet geleid om in 2009 te moeten horen dat ik er helemaal naast zit, omdat ik vind dat boerka's vernederend zijn voor vrouwen en hen onzichtbaar maakt in de maatschappij, zoals Eltahawy het stelt.

Ik mag dan tegen de boerka zijn, maar ik vind de conservatievere kleding waar veel moslimvrouwen voor kiezen absoluut niet aanstootgevend. Ik ben niet tegen hoofdbedekking, in welke vorm dan ook.

Ze voegt hier meer in het algemeen aan toe:

Tegelijkertijd pleit ik voor en steun ik het accepteren van de sensualiteit van het leven — zien, horen, ruiken en al onze sensitiviteit gebruiken om het leven te ervaren. Deze opvatting is niet in strijd met de moslimcultuur, die ook de zeer sensuele aard van het leven accepteert.

Verder zal ik boerka's ook accepteren voor vrouwen als mannen ook worden verplicht om ze te dragen. Als beide seksen de boerka accepteren als teken van respect voor hun religie (wat ze overigens niet hoeven volgens de Koran), dan ben ik het ermee eens dat de boerka een symbool is van de moslimcultuur en van een religieus gebruik.

Er was echter ook verzet vanuit de blogosfeer tegen de column van Eltahawy. Sahar, die schrijft voor Nuseiba, protesteert:

…de beste manier om moslimvrouwen te steunen, is om hun keuze te respecteren voor wat betreft de manier waarop ze uiting willen geven aan hun religie en cultuur. Wij moeten hun niet voorschrijven wat wij denken dat goed voor hen is. Ik vind het merkwaardig dat Eltahawy, die zichzelf een feministe noemt, het belang van eigen keuze, macht en de levenservaringen van deze vrouwen negeert — dit zijn essentiële factoren voor het begrijpen van vrouwen binnen de feministische analyse.

Verder zijn we het niet allemaal eens met Eltahawy die, misschien vanwege haar bevoorrechte sociale positie, geen voeling meer heeft met de sociale, politieke en religieuze motivatie om een boerka te dragen en niet kan begrijpen hoe het voor sommige vrouwen een middel kan zijn om succesvol te zijn en voor anderen een trotse bevestiging van hun moslimidentiteit. De boerka kan worden gezien als een symbool van de woede die moslims voelen doordat ze worden blootgesteld aan de toenemende vreemdelingenhaat in Europa. De boerka staat voor een poging om vast te blijven houden aan een identiteit die wordt uitgehold in een vijandige omgeving. Ik schrijf dit nadat ik net heb gelezen hoe een Egyptische vrouw in een Duitse rechtbank met 18 messteken is gedood door de man die ze had aangeklaagd omdat hij haar lastigviel vanwege haar hoofddoek. Niet alleen de boerka wordt ondermijnd en verdacht gemaakt, maar islamitische kleding in het algemeen. Een oproep om de boerka niet meer te dragen kan dan ook niet losstaan van deze context en als Eltahawy denkt dat ze haar kritiek kan loskoppelen van deze context, dan is ze politiek gezien naïef.

Het valt nog te bezien of Frankrijk een verbod op de boerka gaat introduceren, maar één ding is zeker: dit onderwerp zorgt over de hele wereld voor veel verdeeldheid.

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.